به گزارش مشرق، طبق آموزه‌های قرآن کریم یکی از گناهان بزرگ کلامی که همه ما روزانه در معرض آن قرار داریم، دروغ گفتن است. گناهی که به عنوان رذیله کبیره در اسلام مطرح شده و عواقب ناخوشایندی در دنیا و آخرت به همراه دارد. اما گاهی برخی از افراد غافل از آثار سوء آن حتی در قسم خوردن هم به دروغ متوسل می‌شوند تا به خیال خامی راهی در میان مشکلات برای خود باز کنند؛ غافل از اینکه همین قسم دروغ می‌تواند گره‌های سختی در کار و امور زندگی وارد کند.

علمای دین و دانشمندان اسلامی درباره سوگند یاد کردن به دروغ، نظراتی دارند که توجه به آن‌ها می‌تواند راهگشای مشکل بسیاری از ما در زندگی باشد.

چند راهکار برای ترک قسم دروغ

مرحوم آیت‌الله عزیزالله خوشوقت رحمه‌الله علیه، استاد بزرگ اخلاق، قسم دروغ را یکی از گناهان کبیره می‌دانست و چند راهکار برای ترک این گناه بزرگ معرفی کرده است. توبه کردن و تلاش برای ترک این گناه یکی از راهکارهای اصلاحی است که از طرف این استاد اخلاق معرفی شده است.

البته ایشان تأکید می‌کردند که خوب است هر کسی که مرتکب چنین گناهانی می‌شود، یک دفترچه کوچک به طور محرمانه و شخصی داشته باشد تا گناه‌هایی را که در طول روز مرتکب می‌شود و از جمله قسم‌هایی که به دروغ یاد می‌کند در آن بنویسد تا در آخر شب به نامه اعمال آن روزش نظری بیندازد و تلاش کند که از روز بعد این گناه‌ها را ترک کند.

حکم قسم خوردن به دروغ

مرحوم آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت رحمه‌الله علیه هم در توضیح المسائل خود در مسئله 2126 در پاسخ به پرسشی درباره حکم قسم خوردن به دروغ نوشته است که: «قسم دروغ حرام و گناه است.»

عواقب قسم خوردن دروغ به قرآن

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی هم در جواب کسی که پرسیده بود: «اگر کسی عمداً به قرآن قسم دروغ بخورد و بعد از آن پشیمان شود، وظیفه او چیست؟» جواب داده است که: «باید توبه کند و با اعمال صالح، گذشته خود را جبران کند.»

البته به گفته این مرجع بزرگ شیعه، اگر کسی به دروغ قسم یاد کرد باید برای کفاره آن ده فقیر را اطعام کند و اگر توانایی مالی برای انجام این کار را ندارد، می‌تواند به جای آن روز بگیرد.

قسم دادن دیگران

آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی هم نکته‌ای را درباره قسم دادن دیگران یادآوری کرده با این مضمون که اگر انسان از شخص دیگری بخواهد که کاری را برای او انجام بدهد و برای تأکید بر انجام کار، او را قسم بدهد، در این صورت اگر شخص به درخواست او عمل نکرد مرتکب گناه نشده است به این دلیل که مجبور به انجام آن عمل نیست و کفاره شکستن قسم و یا قسم دروغ هم برای او واجب نمی‌شود.

از طرف دیگر اگر انسان متعهد شود که عملی را در آینده انجام بدهد یا آن را ترک کند، بعد از آن برای تأکید بر عهدش قسم یاد کند، چنانچه شرایط وفای به عهد ایجاد شود درواقع قسم منعقد شده و اگر از آن سرپیچی کند گناه کرده و کفاره بر او واجب می‌شود. اطعام فقیر و یا روزه گرفتن راهکار خوبی برای ترک عادت بد قسم خوردن به دروغ و یا شکستن قسم است تا زمینه توبه را برای او ایجاد کند.